Wielu fotografów zadaje sobie pytanie, czy fotografując „podróbki” mogą ponieść jakieś konsekwencje? By odpowiedzieć na to pytanie należy sięgnąć zarówno do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jak i prawa własności przemysłowej.

Głównym celem prawa własności przemysłowej jest ochrona przed nieporozumieniami i oszustwami w kwestii pochodzenia i jakości produktów. Znak towarowy jest zdefiniowany przez Prawo własności przemysłowej jako każde oznaczenie przedstawione w sposób graficzny lub takie, które da się w sposób graficzny wyrazić, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorstw. Może to być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy Art. 120 Prawa własności przemysłowej

Zgodnie z prawem własności przemysłowej podmiotem uprawnionym do słowno – graficznego czy słownego znaku towarowego (osoba fizyczna, przedsiębiorstwo) jest podmiot który uzyskał prawo do wyłącznego używania znaku towarowego w obrocie w sposób zarobkowy i zawodowy.

W kontekście posługiwania się zastrzeżonymi znakami towarowymi na stronach internetowych należy zapamiętać ogólną zasadę: zamieszczanie cudzych znaków towarowych na stronie internetowej wymaga zgody podmiotu, który jest do niego uprawniony. Jeżeli jednak posługujemy się cudzymi znakami towarowymi jedynie w celu wskazania przeznaczenia towaru uzyskanie zgody tego podmiotu do użycia znaku towarowego nie będzie konieczne.

Prawo własności przemysłowej nie zawiera postanowień, które umożliwiałyby wprowadzenie przez podmiot uprawniony do znaku towarowego zakazu używania tego znaku towarowego w obrocie gospodarczym przez osoby trzecie.

Sprzedaż podróbek a znaki towarowe

Należy zauważyć, że dość często zdarzają się sytuacje, w których przedsiębiorca sprzedający „podróbki” wykorzystuje na stronie internetowej w sposób nieuprawniony znaki towarowe, których używa w sposób widoczny dla każdego odwiedzającego, np. dla klientów nabywających akcesoria do markowych aparatów fotograficznych. W takich sytuacjach sprzedawca korzystając z renomy znaków towarowych rozpoznawalnych wprowadza w błąd potencjalnych klientów uprawnionego co do pochodzenia towarów

Fotografia podróbek i konsekwencje

Jak jednak fotografia „podróbek” wygląda w świetle ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ustawa ta reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, w szczególności produkcji przemysłowej i rolnej, budownictwie, handlu i usługach – w interesie publicznym, przedsiębiorców oraz klientów. Ustawę stosuje się tylko do stosunków między przedsiębiorcami – którymi są w rozumieniu ustawy osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową, uczestniczą w działalności gospodarczej. Zgodnie zaś z art. 3 tej ustawy czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta (art. 3). Nie ulega wątpliwości, że fotografowanie podróbek, które są później wystawiane w sklepach internetowych jako oryginalne zagraża nie tylko interesom uprawnionych ze znaków towarowych ale również ich klientom.

Roszczenia wobec fotografa „podróbek”

Uprawniony do znaku towarowego ma szereg roszczeń wobec nieuczciwego przedsiębiorcy (w tym fotografa „podróbek”). Przedsiębiorca, wobec którego dopuszczono się czynu nieuczciwej konkurencji, może domagać się:
• zaniechania niedozwolonych działań;
• usunięcia skutków niedozwolonych działań;
• złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia (np. przeprosin);
• naprawienia wyrządzonej szkody;
• wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści (tj. korzyści, które uzyskane zostały dzięki bezprawnemu kopiowaniu zdjęć);
• zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego – jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony;
• sąd może też na wniosek przedsiębiorcy orzec o wyrobach, ich opakowaniach, materiałach reklamowych i innych przedmiotach bezpośrednio związanych z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji.
• zażądać wyrejestrowania oraz zaprzestania korzystania z domeny internetowej zawierającego słowne znaki towarowe.